سرماخوردگی کودکان

بیماری سرماخوردگی یک بیماری شایع با عامل ویروسی است. کودکان کم سن و سال تر به طور متوسط سالانه شش تا هشت بار در سال سرما می خورند، ولی حدود ۱۰ درصد کودکان ممکن است در سال حداقل ۱۲ بار به این بیماری مبتلا شوند.

هرچه سن کودک بیشتر می شود موارد ابتلا کاهش می یابد. همچنین کودکانی که در مهدهای کودک نگهداری می شوند بیشتر دچار سرماخوردگی می شوند.

 

این بیماری معمولا از طریق استنشاق قطرات معلق در هوا و تماس مستقیم افراد منتقل می شود. با توجه به گوناگونی ویروس ها و ایجاد نشدن ایمنی پایدار پس از ابتلا، کودک ممکن است به فاصله کوتاهی مجددا مبتلا شود و گاهی این فاصله آنقدر کوتاه است که والدین گمان می کنند عفونت فرزندشان طولانی شده و نسبت به درمان مقاوم است.

معمولا نشانه های سرماخوردگی یک تا سه روز پس از تماس با ویروس رخ می دهد. اولین نشانه قابل توجه، احساس درد یا خراشیدگی در گلوست و در ادامه بتدریج درد گلو کم شده، انسداد و آبریزش بینی بارزتر می شود.

از علائم دیگر تب است که معمولا خفیف است مگر آن که عوارض سرماخوردگی مانند سینوزیت و عفونت گوش پدیدار شود.

مدت بیماری معمولا یک هفته است، هرچند در ۱۰ درصد موارد ممکن است تا دو هفته نیز ادامه یابد.

 

آبریزش از بینی در روزهای اول شفاف است و در روزهای بعدی بتدریج تغییر رنگ و قوام می دهد و به گفته والدین چرکی می شود، ولی این تغییرات معمولا نشانگر عفونت باکتریایی و سینوزیت چرکی نیست، بلکه به طور طبیعی در سیر یک سرماخوردگی ساده رخ می دهد.

این بیماری اغلب بر اساس معاینه و شرح حال تشخیص داده می شود، ولی باید آن را از آلرژی بینی که با خارش، عطسه و آبریزش مزمن بینی همراه استف افتراق داد؛ همچنین باید تشخیص سینوزیت را بویژه در موارد افزایش تب یا طولانی شدن مدت علائم در نظر داشت.

برای سرماخوردگی، درمان اختصاصی وجود ندارد. درمان های رایج عموما بر پایه علامت درمانی است که در مورد استفاده از آنها در کودکان توافق نظری وجود ندارد، زیرا تاثیر فراوانی در کاهش مدت بیماری ندارند. برای درمان علامتی می توان از آنتی هیستامین، تب بر ، ضدسرفه و داروهای کاهنده احتقان بینی استفاده کرد.

ترکیبات نعنا، عسل و اوکالیپتوس در کاهش حملات سرفه موثرند. در مواردی تاثیر فلز روی و گیاه اکیناسه در بهبود سرماخوردگی مشاهده شده، ولی تاثیر آن در کودکان هنوز کاملا اثبات نشده است.

استفاده از بخور گرم و ویتامین C امروزه توصیه نمی شود چون در تحقیقات جدید تاثیری از آنها مشاهده نشده است.

 

مصرف آنتی بیوتیک ها زمانی لازم می شود که سرماخوردگی ویروسی با عوارضی مانند عفونت گوش یا سینوزیت همراه شود، در غیر این صورت هیچ تاثیری بر بهبود علائم یا کاهش مدت بیماری ندارند.

در آخر باید خاطر نشان کرد که استفاده از واکسن آنفلوآنزا برای پیشگیری از سرماخوردگی زمانی موثر است که علت بیماری ویروس آنفلوآنزا باشد و باید توجه داشت که آنفلوآنزا سهم کمی در میان ویروس های ایجاد کننده سرماخوردگی دارد.

دکتر حمیدرضا صادقی