افزودنيهاي نامطلوب در كمين سلامت

 افزودنيها، موادي هستند كه در صنعت به عناوين مختلف براي مقاصدگوناگون به انواع غذاها و خوراك يها اضافه م يشوند كه تعداد و انواع آنها كم نبوده و حتي زماني تعداد آنها حدود 4 هزار نوع تخمين زده م يشد، اما ك مكم تعدادي از آنها از رده مصرف خارج شدند چرا كه ثابت شد برخي از اين مواد م يتوانندموجب ختلالاتي شوند. علاوه بر افزودن يهاي عمدي، افزودن يهاي غيرعمدي و همچنين افزودن يهايي كه در حين فرآوري وارد مواد غذايي م يشوند هم وجود دارند كه مصرف آنها نيز م يتواند آثار سوء داشته باشد. بر اين اساس، افزودن يها را به چند دسته تقسيم كرد هاند.
* مواد افزودني عمدي رنگهاي مصنوعي، اسانسها، مواد معطر، ادويه ها و چاشنيها، طعم دهندهها، مواد سفيدكننده، آنتي اكسيدانها، مواد نگهدارنده، مواد پركننده و حتي مواد مغذي از جمله افزودن يهاي عمدي به شمار مي آيند كه همگي براي بهبود ويژگيهاي مورد نظر مصرف كننده به بيشتر مواد غذايي افزوده ميشوند. اين مواد
اگرچه منجر به افزايش ماندگاري و خوش آب و رنگ شدن محصول ميشوند، اما متأسفانه برخي از آنها به شكل نسبي سمي بوده و به علت خاصيت تجمع تدريجي در باف تهاي بدن، در درازمدت بسيار مخرب خواهند بود و م يتوانند مسموميتهاو عوارض مزمن براي مصرف كننده ايجاد كنند. از همه بدتر آن كه اين مواد داراي
اثرات خفيف بوده و عوارض ناشي از آنها در حدي نيست كه مصرف كننده بزودي متوجه شود. اين مواد به تدريج اثرات سويي در بدن از خود به جا م يگذارند كه هيچ پزشك حاذقي هم نم يتواند علت و منشأ آن را تشخيص دهد. از اين رو، بهتر است از مصرف مقدار زياد مواد غذايي صنعتي دريك زمان يا مصرف مداوم آنها در طولاني مدت خودداري كنيد.
* مواد افزودني غيرعمدي
حشر هك شها، قار چك شها، جوند هك شها و غيره در كشاورزي موارد مصرف گوناگون دارندو بسياري از مواد غذايي مصرفي روزانه ما ممكن است به مقاديري از اين سموم آلوده باشند. اين سموم م يتوانند در باف تهاي گياهي ذخيره شوند بدون اين كه آسيب آشكاري به آنها برسانند، اما به محض آن كه مصرف كننده از اين قبيل مواد استفاده كند، امكان مسموميت و گاه بيماري وجوددارد. از سويي، سموم دفع آفات نباتي ممكن است از طريق گياهان خوراكي وارد غذاي دام شده وموجب آلودگي گوشت، شير و تخم مرغ آنها شود. مصرف اين مواد از سوي انسان م يتواند موجب عوارض ناگواري شود. گاه براي نگهداري مواد غذايي از آف تك شهاي انباري استفاده م يشودكه هر چند بيشتر آنها داراي وزن مولكولي كم و فرار هستند، اما مصرف ب يرويه آنها ممكن است سلامت مصرف كننده را به خطر اندازد. دسته ديگري از مواد افزودني غيرعمدي آنت يبيوتي كها
و هورمو نها هستند كه بويژه در دامدار يهاي غيربهداشتي بسيار كاربرد دارند. اين مواد هم م يتوانند وارد شير يا گوشت دام شوند.
بر اين اساس، مصرف كنندگان بايد محصولات گياهي و دامي خود را از اماكن مطمئن و معتبردر بست هبند يهاي بهداشتي كه داراي مشخصه تاريخ مصرف، مجوز بهداشت، مهر استاندارد وآدرس كامل كارخانه عرضه كننده است، تهيه كنند.
*آلودگيهاي شيميايي در كارخانها
يك نمونه از اين آلودگ يها در كارخان ههاي روغن نباتي مشاهده م يشود. براي استخراج روغن از دان ههاي روغني، از حلا لهاي روغن استفاده م يشود. پس از استخراج روغن، لازم است حلال را از روغن جدا كنند. چنانچه جدا كردن حلال به صورت كامل انجام نشود، روغن به دست آمده بسيار پرخطر خواهد بود.
* دود دادن مواد غذايي
براي نگهداري برخي مواد غذايي مانند گوشت، ماهي، سوسيس، كالباس وگاهي براي خشك كردن و بهبود طعم برنج آنها را دود م يدهند. بايد توجه داشت كه دود حاوي متجاوز از 200 نوع ماده شيميايي مختلف است كه برخي از آنها براي سلامتي انسان بسيار مضر و حتي سرطا نزا است. اگر از مصرف محصولات دودي
لذت م يبريد، فقط گاهي و به مقدار كم از آنها استفاده كنيد، چرا كه بدترين عارضه مصرف اي نگونه محصولات سرطا نزايي آنها م يباشد.
* پرتودهي مواد غذايي
در صنايع غذايي گاهي از اشعه يونيزه براي سال مسازي مواد غذايي مانند پاستوريزاسيون، استريليزاسيون، انگ لكشي، حشر هزدايي، جلوگيري از جوانه زدن سي بزميني و پياز يا براي ترد كردن گوشت استفاده م يكنند كه اين پرتودهي م يتواند اثرات مثبت و منفي زيادي بر مواد اشعه ديده بگذارد. اين اشعه هما نگونه
كه ميكروارگانيز مها را نابود م يكند، م يتواند تركيبات ناخواست هاي سنتز كند وتغييرات نامطلوبي روي تركيبات پروتئيني، كربوهيدراتي و چرب يهاي مواد غذايي ايجاد كند كه بالقوه خطرناك است. البته بد نيست بدانيد فرآورد هاي كه با مقدار مجاز كنترل شده پرتو داده شده باشد، راديواكتيو و مضر نيست، اما به هر حال درهنگام استفاده از محصولات اشعه ديده بايد متوجه خطرات احتمالي آن بود.
* آلودگي مواد غذايي به فلزات سنگين
انتقال مايعات از لول ههاي فرسوده و زن گزده يا استفاده از ظروف مسي كه با قلع، سفيد شده و يا قوط يهايي كه سطح لحي مكاري آنها با مواد غذايي تماس داشته باشند، موجب ورود يون سرب به مواد غذايي و در نتيجه بدن انسان م يشود. سرب ماد هاي جم عشونده است و زماني كه مقدار آن در بدن به حد معيني برسد، م يتواند مسمومي تهاي مزمني مانند ك مخوني، ب ياشتهايي، آسيب به كلي هها و غيره ايجاد كند. براي پيشگيري از اين عوارض استفاده از استيل ض دزنگ توصيه م يشود. ظروف و بست ههاي پلاستيكي هم به علت مهاجرت يوني و سرطا نزايي ايمني كاملي ندارند. هماره از مصرف زياد مواد غذايي و هل ههول ههاي كارخان هاي در يك زمان يا صرف مداوم آنها به مدت طولاني جدا خودداري كنيد و اين را بدانيد كه غذاهاي صنعتي هيچگاه نم يتوانند جايگزين مناسب غذاهاي خوشمزه و لذيذ سنتي و خانگي باشند، بنابراين اگر از خوردن محصولات صنعتي لذت م يبريد، فقط گاهي و آن هم به مقدار اندك از آنها استفاده كنيد.