یماری مالتیپل اسکلروزیس(Selerosis Multiple) یا تصلب متعدد که به اختصار به آن ام اس(MS) گفته می شود یک بیماری مزمن دستگاه اعصاب مرکزی (یعنی مغز و نخاع) است. در حال حاضر در حدود دو میلیون نفر در سرتاسر دنیا دچار این بیماری هستند که حدود سیصد هزار نفر از آنها در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند.
بحث های زیادی در این زمینه وجود دارد که آیا بیماری ام اس در تمام طول تاریخ، بشر را گرفتار می ساخته است یا فقط از حدود ۲۰۰ سال پیش برای انسانها مشکل ساز شده است؟ اگر چه مدارکی از تاریخ باستان وجود دارد که علایمی از بیماری ای مشابه بیماری ام اس را توصیف می کند، اما پزشکان مطمئن نیستند که آن چیزی که توصیف شده است، ام اس است یا یک بیماری دیگری که در بعضی ویژگیها مشابه ام اس است.
خواه بیماری ام اس از چند هزار سال پیش وجود داشته است یا اینکه در چند قرن اخیر ایجاد شده باشد، تا سال ۱۸۳۵ میلادی هنوز بطور رسمی توصیف نشده بود. تاریخدانها اولین توصیف علایم بالینی ام اس را در کتابی که توسط دکتر ژان کروویلیه(Cruveilhier Jean) استاد دانشکده پزشکی پاریس در فرانسه نوشته شده است، پیدا کرده اند. دکتر ژان کروویلیه در این کتاب در مود چندین بیمار دچار ضعف پیشرونده، فلج دست ها و پاها، اختلال در بینایی، اسپاسم یا گرفتگی عضلات و چند علامت دیگر توضیح داده است. همچنین بیان کرده است که در معاینه و بررسی نخاع این افراد، مناطقی خاکستری از بافت اسکار (جای زخم) دیده می شود که او آنها را لکه یا نقطه نامید. دکتر ژان کروویلیه این بیماری را "فلج بر اثر تحلیل و از بین رفتن رشته های خاکستری نخاع" توصیف نمود.
● الگوهای علایم بیماری
از آنجایی که بیماران مبتلا به ام اس میتوانند دارای درجات مختلفی از علایم و مشکلات جسمی،روحی و روانی باشند، پزشکان به این بیماری باید بصورت الگوهایی که ایجاد می کند نگاه کنند و نه این که با دیدن یک علامت خاص،تشخیص ام اس را برای بیمار بدهند.
هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که تنها با انجام آن بتوان به تشخیص بیماری ام اس رسید. یک پزشک عمومی وقتی مشکوک شود که بیمارش ممکن است به بیماری ام اس دچار شده باشد معمولا او را به یک متخصص اعصاب ارجاع می دهد.متخصص اعصاب در برخورد با این بیماران، ابتدا شروع به ارزیابی وضعیت و علایم آنها در طی مدت زمان مشخصی می کند. با مشاهده بروز بعضی از علایم بیماری و انجام آزمایش هایی برای رد کردن سایر بیماری ها، متخصص مغز و اعصاب قادر خواهد بود که تشخیص بیماری ام اس را بدهد. این الگوهای بیماری شامل دو حمله عصبی مجزا که حداقل یک ماه از هم فاصله داشته باشند و یا اینکه یک سری از حملات پیشرونده که در طی شش ماه ایجاد می شوند، است.
برای تشخیص ام اس همچنین لازم است با انجام آزمایش هایی مشخص گردد که بیش زا یک منطقه در سیستم عصبی مرکزی وجود دارد که میلین آن آسیب دیده است (ایجاد پلاک).
با وجود چنین معیارهای تشخیصی، چند ماه یا حتی چندین سال لازم است تا پزشک بتواند تشخیص بیماری ام اس را در یک فرد بدهد.بعضی از علایم بیماری خیلی به آهستگی پیشرفت می کنند و حملات بعضی از بیماران نیز به فواصل خیلی طولانی از یکدیگر ایجاد می شود.برای مثال خانم نانسی که ۳۶ سال سن دارد ابتدا متوجه شد که یک چشمش تار شده است. او به چشم پزشک مراجعه کرد اما چشم پزشک هیچ مشکلی را در چشم های او پیدا نکرد و به همین دلیل او را نزد یک متخصص مغز و اعصاب فرستاد. متخصص مغز و اعصاب نیز با انجام آزمایشاتی هیچگونه مشکلی را پیدا نکرد. بعد از مدتی چشم خانم نانسی دوباره وضعیت طبیعی خود را به دست آورد و بهبود یافت اما یکسال بعد دچار دردپای چپش شد. دوباره به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد و این بار نیز هیچ مشکلی یافت نشد. با این حال، وقتی بعد از مدتی دست راست او دچار سوزش و گزگز شد، پزشک برای او تقاضای انجام آزمایش هایی را کرد و مشخص شد که او دچار پلاک های عصبی است و در نتیجه به تشخیص بیماری ام اس رسیدند.
● شرح بیماری
اسکلروز متعدد (ام . اس) یک اختلال مزمن درگیرکننده بسیاری از عملکردهای دستگاه عصبی است. یک سوم بیماران دارای بیماری خفیف و غیرپیشرونده هستند. در یک سوم دیگر بیماری پیشرفت آهسته ای دارد و در یک سوم باقیمانده پیشرفت بیماری سریع است . این بیماری بزرگسالان جوان (سنین ۴۰-۲۰ سال ) از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در خانم ها شایع تر است .
● علایم شایع
▪ مراحل زودرس
ـ اختلالات چشمی مبهم نظیر تاری دید یا دوبینی متناوب ،
ـ ضعف ; اختلال در راه رفتن یا حفظ تعادل ،
ـ اختلال حسی مبهم یا کرختی و گزگز کردن
▪ مراحل دیررس
ـ ضعف قابل توجه ; لرزش
ـ مشکلات تکلم
ـ بی اختیاری مدفوع یا ادرار
ـ نوسانات خلقی زیاد
ناتوانی جنسی در مردان. نوع علایم بین بیماران مختلف بسیار متفاوت است . گاهی علایم بیماران به اشتباه به مشکلات روحی یا عصبی نسبت داده می شود.
● علل بیماری
علل آن ناشناخته است . تحقیقات در این باره حاکی از آن است که مولتیپل اسکلروز (ام . اس ) ممکن است ناشی از یک اختلال خودایمنی یا یک ویروس دارای فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری آهسته باشد. لکه هایی از ماده سفید در مغز و نخاع تخریب شده و نمی توانند تحریکات عصبی طبیعی را منتقل کنند.
● پیشگیری از MS
در حال حاضر قابل پیشگیری نیست ولی دوره های عود بیماری با درمان کوتاه می شود. از عفونت که موجب عود بیماری می شود پیشگیری کنید.
● عواقب مورد انتظار
گاهی بهبود خودبه خود رخ می دهد. ولی در بیشتر موارد، ام . اس غیرقابل علاج است . علایم آن قابل تسکین یا کنترل است ، و این بیماری اغلب برای ماه ها تا سال ها پایدار باقی می ماند. به طور شایع بیماران تا ۳۰-۲۰ سال پس از بروز بیماری زنده می مانند.
تحقیقات علمی درباره علل و درمان این بیماری ادامه دارد و این امید وجود دارد که درمان هایی موثرتر و نهایتا علایج بخش عرضه گردند.
روزنامه مردم سالاری ( www.mardomsalari.com )
بحث های زیادی در این زمینه وجود دارد که آیا بیماری ام اس در تمام طول تاریخ، بشر را گرفتار می ساخته است یا فقط از حدود ۲۰۰ سال پیش برای انسانها مشکل ساز شده است؟ اگر چه مدارکی از تاریخ باستان وجود دارد که علایمی از بیماری ای مشابه بیماری ام اس را توصیف می کند، اما پزشکان مطمئن نیستند که آن چیزی که توصیف شده است، ام اس است یا یک بیماری دیگری که در بعضی ویژگیها مشابه ام اس است.
خواه بیماری ام اس از چند هزار سال پیش وجود داشته است یا اینکه در چند قرن اخیر ایجاد شده باشد، تا سال ۱۸۳۵ میلادی هنوز بطور رسمی توصیف نشده بود. تاریخدانها اولین توصیف علایم بالینی ام اس را در کتابی که توسط دکتر ژان کروویلیه(Cruveilhier Jean) استاد دانشکده پزشکی پاریس در فرانسه نوشته شده است، پیدا کرده اند. دکتر ژان کروویلیه در این کتاب در مود چندین بیمار دچار ضعف پیشرونده، فلج دست ها و پاها، اختلال در بینایی، اسپاسم یا گرفتگی عضلات و چند علامت دیگر توضیح داده است. همچنین بیان کرده است که در معاینه و بررسی نخاع این افراد، مناطقی خاکستری از بافت اسکار (جای زخم) دیده می شود که او آنها را لکه یا نقطه نامید. دکتر ژان کروویلیه این بیماری را "فلج بر اثر تحلیل و از بین رفتن رشته های خاکستری نخاع" توصیف نمود.
● الگوهای علایم بیماری
از آنجایی که بیماران مبتلا به ام اس میتوانند دارای درجات مختلفی از علایم و مشکلات جسمی،روحی و روانی باشند، پزشکان به این بیماری باید بصورت الگوهایی که ایجاد می کند نگاه کنند و نه این که با دیدن یک علامت خاص،تشخیص ام اس را برای بیمار بدهند.
هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که تنها با انجام آن بتوان به تشخیص بیماری ام اس رسید. یک پزشک عمومی وقتی مشکوک شود که بیمارش ممکن است به بیماری ام اس دچار شده باشد معمولا او را به یک متخصص اعصاب ارجاع می دهد.متخصص اعصاب در برخورد با این بیماران، ابتدا شروع به ارزیابی وضعیت و علایم آنها در طی مدت زمان مشخصی می کند. با مشاهده بروز بعضی از علایم بیماری و انجام آزمایش هایی برای رد کردن سایر بیماری ها، متخصص مغز و اعصاب قادر خواهد بود که تشخیص بیماری ام اس را بدهد. این الگوهای بیماری شامل دو حمله عصبی مجزا که حداقل یک ماه از هم فاصله داشته باشند و یا اینکه یک سری از حملات پیشرونده که در طی شش ماه ایجاد می شوند، است.
برای تشخیص ام اس همچنین لازم است با انجام آزمایش هایی مشخص گردد که بیش زا یک منطقه در سیستم عصبی مرکزی وجود دارد که میلین آن آسیب دیده است (ایجاد پلاک).
با وجود چنین معیارهای تشخیصی، چند ماه یا حتی چندین سال لازم است تا پزشک بتواند تشخیص بیماری ام اس را در یک فرد بدهد.بعضی از علایم بیماری خیلی به آهستگی پیشرفت می کنند و حملات بعضی از بیماران نیز به فواصل خیلی طولانی از یکدیگر ایجاد می شود.برای مثال خانم نانسی که ۳۶ سال سن دارد ابتدا متوجه شد که یک چشمش تار شده است. او به چشم پزشک مراجعه کرد اما چشم پزشک هیچ مشکلی را در چشم های او پیدا نکرد و به همین دلیل او را نزد یک متخصص مغز و اعصاب فرستاد. متخصص مغز و اعصاب نیز با انجام آزمایشاتی هیچگونه مشکلی را پیدا نکرد. بعد از مدتی چشم خانم نانسی دوباره وضعیت طبیعی خود را به دست آورد و بهبود یافت اما یکسال بعد دچار دردپای چپش شد. دوباره به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد و این بار نیز هیچ مشکلی یافت نشد. با این حال، وقتی بعد از مدتی دست راست او دچار سوزش و گزگز شد، پزشک برای او تقاضای انجام آزمایش هایی را کرد و مشخص شد که او دچار پلاک های عصبی است و در نتیجه به تشخیص بیماری ام اس رسیدند.
● شرح بیماری
اسکلروز متعدد (ام . اس) یک اختلال مزمن درگیرکننده بسیاری از عملکردهای دستگاه عصبی است. یک سوم بیماران دارای بیماری خفیف و غیرپیشرونده هستند. در یک سوم دیگر بیماری پیشرفت آهسته ای دارد و در یک سوم باقیمانده پیشرفت بیماری سریع است . این بیماری بزرگسالان جوان (سنین ۴۰-۲۰ سال ) از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در خانم ها شایع تر است .
● علایم شایع
▪ مراحل زودرس
ـ اختلالات چشمی مبهم نظیر تاری دید یا دوبینی متناوب ،
ـ ضعف ; اختلال در راه رفتن یا حفظ تعادل ،
ـ اختلال حسی مبهم یا کرختی و گزگز کردن
▪ مراحل دیررس
ـ ضعف قابل توجه ; لرزش
ـ مشکلات تکلم
ـ بی اختیاری مدفوع یا ادرار
ـ نوسانات خلقی زیاد
ناتوانی جنسی در مردان. نوع علایم بین بیماران مختلف بسیار متفاوت است . گاهی علایم بیماران به اشتباه به مشکلات روحی یا عصبی نسبت داده می شود.
● علل بیماری
علل آن ناشناخته است . تحقیقات در این باره حاکی از آن است که مولتیپل اسکلروز (ام . اس ) ممکن است ناشی از یک اختلال خودایمنی یا یک ویروس دارای فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری آهسته باشد. لکه هایی از ماده سفید در مغز و نخاع تخریب شده و نمی توانند تحریکات عصبی طبیعی را منتقل کنند.
● پیشگیری از MS
در حال حاضر قابل پیشگیری نیست ولی دوره های عود بیماری با درمان کوتاه می شود. از عفونت که موجب عود بیماری می شود پیشگیری کنید.
● عواقب مورد انتظار
گاهی بهبود خودبه خود رخ می دهد. ولی در بیشتر موارد، ام . اس غیرقابل علاج است . علایم آن قابل تسکین یا کنترل است ، و این بیماری اغلب برای ماه ها تا سال ها پایدار باقی می ماند. به طور شایع بیماران تا ۳۰-۲۰ سال پس از بروز بیماری زنده می مانند.
تحقیقات علمی درباره علل و درمان این بیماری ادامه دارد و این امید وجود دارد که درمان هایی موثرتر و نهایتا علایج بخش عرضه گردند.
روزنامه مردم سالاری ( www.mardomsalari.com )
برای مطلب درباره بيماري ناشناخته ام اس نظری وارد نشده است
نظر خود را بعنوان اولین نفر در مورد درباره بيماري ناشناخته ام اس وارد نمائید