كدام بيماران روزه نگيرند

 روزه گرفتن براى او واجب نيست، بلكه جايز هم نيست.» اين، پاسخ قاطبه مراجع عظام در پاسخ به استفتايي است که مي‌پرسد: «اگر پزشك شخصى را از روزه گرفتن منع كند، آيا عمل به گفته او واجب است؟»

نبايد فراموش‌کنيم که کتاب آسماني‌مان توصيه‌هاي زيادي در مورد حفظ سلامت، اين نعمت گرانبهاي خدادادي به ما داشته است. نبايد يادمان برود که هدف از اين ماه، تزکيه‌نفس و عبادت است؛ نه فقط پرهيز از خوردن و آشاميدن، به‌خصوص اگر اين امتناع، سلامت دستگاه‌هاي متعدد بدن را تهديد کند. اگر دچار بيماري مزمن يا شرايط خاص جسمي هستيد، پيش از آغاز ماه رمضان و ايام روزه‌داري با پزشک متخصص مشورت کنيد و درمورد مصرف داروهايتان و اينکه آيا روزه براي شما ممنوع است يا نه، از او کسب اجازه کنيد. براي آشنايي بيشتر شما با اين موضوع از استادان دانشگاه در رشته‌هاي قلب‌و‌عروق، زنان، کليه، غدد، گوارش، ريه و چشم خواسته‌ايم تا نظرات علمي خود را در اين مورد بيان کنند.

درمانگاه ريه

کدام بيماران ريوي روزه نگيرند؟

دکتر حميد سهراب‌پور

فوق?تخصص ريه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکي شهيد بهشتي

توصيه من اين است که بيماران ريوي به‌خصوص آنهايي که شغلشان ايجاب مي‌کند که در محيط باز فعاليت کنند و گرماي روزهاي بلند تابستان، بدن آنها را دچار کم‌آبي مي‌کند، روزه نگيرند. اين بيماران حتما بايد بررسي شوند و به صلاح نيست با مصرف نکردن مايعات، احتمال خطر را براي خود افزايش دهند.

مصرف‌كنندگان داروهاي استنشاقي: اگر بررسي شده‌ايد و طبق مشاوره و نظر پزشک مي‌توانيد روزه بگيريد اما از داروهاي استنشاقي استفاده مي‌کنيد، داروهاي استنشاقي خود را در طول روز هم مصرف کنيد چون طبق فتواي مراجع، روزه را باطل نمي‌کنند. اگر هم داروهاي خوراکي مصرف مي‌کنيد، قطعا دوز آنها بايد به‌وسيله پزشکتان تنظيم شود.

مبتلايان به آسم و برونشيت: اگر دچار آسم و برونشيت مزمن هستيد، غليظ شدن خلط از مشکلاتي است که بيماري‌تان را تشديد مي‌کند، يعني اگر مايعات کافي در طول روز مصرف نکنيد، اين کم‌آبي به علاوه گرمي هوا (دقيقا شرايط رمضان امسال) بر شدت بيماري‌تان مي‌افزايد. درست است که روزه واجب است و ثواب دارد اما اگر سلامت شما را تهديد کند، نه‌تنها واجب نيست بلکه حرمت هم دارد. پس حتما توصيه پزشکتان را جدي بگيريد و اصرار بي‌جهت براي روزه‌داري نداشته باشيد.

درمانگاه چشم

اگر فشار چشمتان بالاست...

دکتر ايرج احدزادگان

استاد چشم‌پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران

در آستانه ماه رمضان همواره سوال مي‌شود آيا افرادي که عينک مي‌زنند، نبايد روزه بگيرند و آيا روزه‌داري باعث ضعيف‌تر شدن چشم‌هاي آنها و بالا رفتن شماره عينک مي‌شود؟ تاکنون هيچ مدرکي که ثابت کند روزه‌داري مشکلات انکساري چشم را بيشتر مي‌کند يا شماره عينک را تغيير مي‌دهد، وجود نداشته است. تنها در يك مورد منع روزه‌داري از سوي متخصصان چشم توصيه مي‌شود و آن هم به مبتلايان به آب‌سياه يا گلوکوم است. زيرا فشار داخل چشم اين بيماران بالاست و اگر روزه بگيرند، در اثر کم‌آبي با مشکل مواجه مي‌شوند. به‌خصوص اينکه هنگام افطار که مايعات مصرف و به‌اصطلاح روزه را افطار مي‌کنند، يک دفعه فشار مضاعفي به آنها وارد مي‌شود که خطرناک است. عصب بينايي که در ته کره‌چشم ما قرار دارد، به بالا رفتن فشار چشم حساس است و هرگونه تغيير در غلظت خون و مايعات بدن، تغذيه يک ميليون رشته عصبي را که در فضاي کوچک ته چشم قرار دارند، مختل مي‌کند و آنها را مي‌کشد. اميدوارم مبتلايان به آب‌سياه يا گلوکوم اين توصيه را جدي بگيرند و روزه نگيرند. اگر سن آنها بالا باشد و مشکلاتي مانند بيماري‌هاي عروقي و اختلال در انعقادخون داشته باشند، امکان دارد اين مشکل جدي‌تر و مساله‌ساز شود. غير از اين مورد، هيچ مشکلي در چشم‌پزشکي نيست که باعث منع روزه‌داري شود.

درمانگاه زنان

شيردهي، مانع روزه?داري نيست

دکتر مريم پوررضا

متخصص زنان و زايمان و استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران

داشتن تغذيه خوب و مناسب در تمام دوران زندگي ضامن بقا و سلامت ما انسان‌هاست اما در برخي دوره‌ها مثل دوران بارداري و شيردهي، اهميت آن بيشتر است. در 3 ماهه نخست بارداري، روزه گرفتن خانم‌ها اصلا جايز نيست چون سلول‌هاي حياتي بدن جنين در حال رشد هستند و از خون مادر تغذيه مي‌کنند. خوشبختانه بيشتر مادران باردار و شيرده متوجه اين اهميت ويژه هستند و خودشان به سلامت جنين در دوران بارداري و سلامت کودک شيرخوارشان اهميت مي‌دهند. حتي رژيم غذايي دوران بارداري آنقدر پراهميت است که به مادراني که رژيم‌هاي غذايي خاص دارند، مثلا گياهخوار هستند، توصيه مي‌کنيم رژيم متعادلي حاوي همه موادغذايي داشته باشند تا جنين بتواند از فوايد همه گروه‌هاي غلات، گوشت، انواع ميوه‌ها و شير بهره بگيرد. البته بعضي مادران در 3 ماهه دوم يا سوم بارداري‌ تمايل دارند روزه بگيرند و ما به آنها توصيه مي‌کنيم مخاطرات احتمالي اين کار را درنظر بگيرند. کم‌آبي بدن و عوارض جبران‌ناپذير ناشي از آن مي‌تواند سلامت جنين و مادر را به خطر بيندازد. وظيفه حفظ سلامت و رشد يک انسان ديگر برعهده آنهاست و بايد بر اين اساس تصميم بگيرند. در دوران شيردهي، از نظر طبي روزه‌داري را منع نمي‌کنم و تصميم را به‌عهده مادر مي‌گذارم اما به خانم‌ها مي‌گويم که قطعا براي افزايش شير، بايد در روز مايعات مصرف کنيد و ميوه و سبزي در وعده‌هاي غذايي خود بگنجانيد تا بتوانيد کودکتان را از نعمت شير مادر برخوردار کنيد. اگر قرار است روزه بگيريد، بايد اين موضوع را در ذهن داشته باشيد که شير شما کم خواهد شد. در دوران شيردهي نياز داريد بيش از حالت عادي آب و مايعات بنوشيد و نبايد با تصميم غيرمنطقي، سلامت شيرخوار را تهديد کنيد.

درمانگاه گوارش

کدام بيماران گوارشي روزه نگيرند؟

دکتر عباسعلي محرابيان

فوق‌تخصص گوارش و آندوسکوپي و استاد دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

بيشتر مشکلات گوارشي و اختلالات مربوط به دستگاه‌گوارش به دليل رعايت نکردن رژيم غذايي سالم، پرخوري و افراط در بعضي گروه‌هاي غذايي و البته تحرک نداشتن اتفاق مي‌افتد؛ يعني اسهال مزمن، يبوست مزمن و مشکلات سوءهاضمه بدون زخم يا مشکلات روده‌تحريک‌پذير که قسمتي از مشکلات قابل تقسيم‌بندي گوارشي هستند طي ماه مبارک رمضان تشديد و علايم آنها بدتر مي‌شود ولي هيچ‌کدام ضرر عمده‌اي را متوجه فرد نمي‌کنند و باعث خون‌ريزي و... نمي‌شوند بنابراين از موارد منع روزه‌داري نيستند اما براي مبتلايان به برخي بيماري‌هاي ديگر گوارشي روزه گرفتن ممنوع است.

مبتلايان به زخم‌معده: زخم‌هاي فعال دستگاه گوارش شامل زخم معده و زخم اثني‌عشر هستند. اگر به‌تازگي آندوسکوپي کرده‌ايد و تشخيص زخم معده برايتان داده شده است، نبايد روزه بگيريد.

مبتلايان به مشكل كبدي: بيماران کبدي که تحت‌درمان هستند ولي علايم پيشرفته کبدي ندارند، براي مثال نارسايي ‌کبد يا سيروز کبدي پيش نيامده است، مي‌توانند با نظر پزشک خود داروهايشان را تنظيم کنند و روزه بگيرند اما اگر به نارسايي کبد يا مشکلات کبدي همراه با تورم بدن دچارند و تنظيم پروتئين بدن و ديگر فاکتورهاي حياتي آنها از طريق داروها تحت کنترل درآمده است، هرگز نبايد روزه بگيرند.

مبتلايان کوليت اولسروز: کساني که به بيماري‌ کوليت اولسروز يا کرون مبتلا هستند به دليل تشديد مشکلات در اثر روزه‌داري بهتر است از روزه‌داري اجتناب کنند.

مبتلايان به يبوست: کم‌آبي، يبوست مزمن را در کساني که به اين مشکل دچارند تشديد خواهد کرد. با وجود اين، اگر تمايل داريد روزه بگيريد، براي جلوگيري از مشکل جدي‌تر، حجم مواد فيبري مانند ميوه و سبزي‌ها را در وعده غذايي خود بيشتر کنيد. تحرک داشته باشيد و در طول شبانه‌روز 8 تا 10 ليوان مايعات بنوشيد. مصرف چاي?تان را کم کنيد.

مبتلايان به سوءهاضمه: از نظر علمي، روزه‌داري براي کساني که سوءهاضمه دارند، جايز نيست و به‌طور قطع علامت‌هاي آنها تشديد خواهد شد اما اين تصميم‌ به عهده شماست و اميدوارم با توصيه‌هاي ما موفق به روزه‌داري شويد. به طور معمول افراد زيادي علايم برگشت اسيد، حالت ترش‌کردن، سوزش سردل و بدمزه شدن دهان را تا به حال تجربه کرده‌اند. علايم اين افراد در اثر خالي ماندن معده‌ و ترشح اسيدمعده، تشديد مي‌شود ولي به‌هر حال تصميم با شماست. اگر باوجود اين علايم تمايل داريد روزه بگيريد، براي جلوگيري از اين حالت‌هاي ناخوشايند بايد پيش از مصرف سحري و افطاري داروهاي خود را مصرف کنيد و حجم وعده‌غذايي‌‌تان را کاهش دهيد و پرخوري نکنيد. از مصرف چاي با حجم زياد و به‌خصوص چاي پررنگ و قهوه بپرهيزيد. غذاهاي کم‌چرب و کم‌ادويه، براي شما بسيار مناسب‌تر است.

درمانگاه کليه

دياليز?ي?ها روزه نگيرند

دکتر فاطمه پوررضاقلي/ متخصص کليه و مجاري ادراري (نفرولوژي) و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

در کساني که مشکلات کليوي دارند و به سختي با مراقبت‌هاي دقيق و همکاري با هم توانسته‌ايم کراتينين آنها را به تعادل برسانيم، معمولا روزه گرفتن عوارضي به دنبال خواهد داشت بنابراين از همه شما عزيزان که اصرار داريد روزه‌هايتان را بگيريد خواهش مي‌کنم به نكات مهمي كه اشاره مي‌کنم، توجه كنيد:

کراتينين شما چند است؟ اگر کراتينين 5/1 تا 7/1 داريد، ريسك نكنيد و روزه نگيريد يا حداقل پشت‌سرهم روزه نگيريد و چند روز به کليه‌ها استراحت بدهيد و پس از 4 روز روزه‌داري، بايد آزمايش‌ از شما به‌عمل آيد. مبادا يک ماه بدون مراجعه به متخصص روزه بگيريد و پايان ماه رمضان با مشکلي غيرقابل جبران مواجه شويد.

در نظر داشته باشيد مبتلايان به مشکلات کليوي که اجازه روزه گرفتن دارند، هرگز نبايد مانند ديگران افطار کنند. غذاهاي رايج افطار مانند آش، حبوبات و موادقندي به‌خصوص زولبيا و باميه و خرما باعث بالا رفتن پتاسيم خون مي‌شود و دردسرساز خواهندشد. هرگز يک‌باره تعداد زيادي خرما و غذاهاي ديگر را نخوريد. پنير رژيمي، نان رژيمي و کمي خرما به‌طور متناوب و آب کافي و ميوه و سبزي ميان افطار تا سحر براي شما مناسب است. حتي اگر احساس کرديد کاملا خوب هستيد، باز هم پس از چند روز روزه‌داري با پزشک خود تماس بگيريد. اگر کراتينين در حد 2 يا بالاتر باشد، تاکيد مي‌کنم که روزه‌داري برايتان ممنوع است.

کليه‌هاي سنگ‌ساز: آنهايي که کليه‌هايشان مکررا سنگ‌سازي مي‌کند و سابقه چند نوبت سنگ‌سازي دارند يا در حال حاضر سنگ دارند، بايد در طول روز مقادير زيادي آب بنوشند تا سنگشان بزرگ نشود پس نمي?توانند روزه بگيرند.

اگر پيوند کليه شده‌ايد: کساني که پيوند کليه شده‌اند و هنوز يک سال از موعد پيوند آنها نگذشته است، نبايد روزه بگيرند. اگر يک سال از پيوند گذشته باشد و هيچ مشکلي نداشته باشند، شايد بتوانند با نظر پزشک روزه بگيرند.

مبتلايان به نارسايي کليه: از نظر ما نارسايي کليه مراحل متعددي دارد. در افرادي که کراتينين خونشان 2 يا بالاي 2 است، ننوشيدن آب در طول روز به ايجاد ايسکمي يا نرسيدن خون حاوي موادغذايي به بافت کليه مي‌انجامد و شرايط را بدتر مي‌کند. مبتلايان به فشارخون، به‌خصوص افرادي که ساعت‌هاي نزديک به افطار فشارخونشان خيلي بالا مي‌رود منع روزه‌داري دارند.

دياليزي‌ها: دياليزي‌ها اصلا نبايد روزه بگيرند و مانند ديگر گروه‌ها، به مصرف آب و مايعات کافي در طول روز نياز دارند.

درمانگاه قلب

کدام بيماران قلبي نبايد روزه بگيرند؟

دکتر فريبرز صفرپور

متخصص قلب و عروق، فوق تخصص بيماري?هاي قلب مزمن بالغين

موارد منع روزه‌داري بيماران قلبي که حتما بايد بيماران گرامي آنها را در نظر بگيرند، عبارتند از:

مشكل دريچه‌اي قلب: به‌طوركلي مبتلايان به مشکلات دريچه‌اي قلب منع روزه‌داري ندارند ولي بايد با پزشک‌ خود مشورت کنند. شايد ابتلاي آنها به برخي بيماري‌هاي همراه يا شرايط خاص سني يا جسمي‌شان به بررسي بيشتر نياز داشته باشد.

فشارخون: بيماراني که فشارخون‌ کنترل‌نشده دارند، نبايد روزه بگيرند. هرگونه تغيير در حجم خون و شرايط فيزيکي بدن باعث عدم تعادل آب و الکتروليت‌ها در خون و برهم خوردن فشارخون مي‌شود و اين بيماران منع روزه‌داري دارند.

نارسايي قلبي: نارسايي قلبي يک نشانگان باليني است که در آن اختلال ساختماني يا عملکرد قلب به عدم توانايي قلب در به گردش درآوردن خون، با سرعت لازم براي تامين نيازهاي بافت‌هاي متعدد، مي‌انجامد. نارسايي قلبي به‌طورمعمول باعث تظاهرات باليني‌اي مانند اختلال در گردش خون، تنگي نفس‌، ضعف و خستگي مي‌شود. علل نارسايي قلبي بسيار متنوع است اما بيماري‌هاي ايسکمي قلب (اختلال در خونرساني به قلب در اثر تنگي عروق) و مشکلات مادرزادي، از مهم‌ترين علت‌ها هستند. البته عوامل ديگري نيز انواع نارسايي قلب را آشکار مي‌کنند، گويا بار اضافه‌اي به قلب وارد مي‌کنند که باعث تشديد مشکل عملکرد قلبي مي‌شود. دقت داشته باشيد مصرف متعادل آب و رژيم غذايي مناسب و داروهاي تجويز شده براي بهبود عملکرد قلبي اين بيماران الزامي است و براي مبتلايان به نارسايي قلبي و افرادي که دچار ايسکمي (کم‌خوني بافت قلب) و درد قفسه صدري هستند، روزه‌داري ممنوع است. پس اگر شما به‌تازگي دچار درد قفسه‌سينه و تنگي‌نفس بوده‌ايد و پزشک برايتان آنژيوگرافي انجام داده و با اين شيوه عکسبرداري يا ديگر روش‌ها (اسکن تاليم قلب) متوجه‌ شده‌ايد که دچار ايسکمي قلب هستيد، هرگز نبايد روزه بگيريد.

عمل جراحي: گروه ديگري که به‌دليل تنگي رگ‌هاي قلبي تحت عمل آنژيوپلاستي قرار گرفته يا جراحي قلب شده‌اند (باي‌پس انجام داد‌ه‌اند) و در حال حاضر هيچ مشکلي ندارند و تحت‌کنترل پزشک هستند، با اينکه منع روزه‌داري ندارند اما بايد حتما درباره انجام اين فريضه با پزشک خود مشورت کنند و توصيه‌هاي او را در مورد مصرف دارو يا رژيم خاص در طول ماه مبارک رمضان جدي بگيرند.سابقه سنکوپ، غش يا شوک عروقي

درمانگاه مغز و اعصاب

گرسنگي براي تشنج ضرر دارد

دکتر عليرضا زالي

جراح مغز و اعصاب و استاد دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

بسياري از مردم در آغاز ماه مبارک رمضان به ما مراجعه مي‌‌کنند و مي‌گويند با روزه گرفتن سردردشان تشديد مي‌شود، آيا اين مشکل باعث منع روزه‌داري مي‌شود؟

در مواردي که فرد کاملا سالم باشد و از لحاظ هموستاز بدن و سازگاري‌هاي فيزيولوژيک هيچ بيماري پنهان و آشکاري نداشته باشد، مشکل کم‌آبي در روزه‌داري نمي‌تواند باعث آسيب‌هاي گذرا يا پايدار مغزي شود زيرا سلول‌هاي مغزي مکانيسمي دارند که ما آن را مکانيسم خودتنظيمي مي‌ناميم، يعني حتي در مواردي که فرد از مصرف آب محروم است، اين مکانيسم خاص موجود در مغز، سلامت سلول‌هاي مغزي را تضمين مي‌کند، بنابراين علايمي مثل سرگيجه و سبک‌شدن سر را بايد به علايم ناشي از افت فشارخون و ضعف عمومي ناشي از فشار روزه که تا حدي طبيعي است، ربط داد؛ نه مشکلات مغزي. بديهي است اگر شما بيماري‌اي‌ داريد و نمي‌دانيد آيا با روزه تشديد مي‌شود، يا نه، بايد با پزشک متخصص مشورت کنيد و شايد لازم باشد از روزه‌گرفتن بپرهيزيد. برخي افراد بايد به‌دليل وجود مشکلات مغز و اعصاب داروهايشان را به موقع بخورند. براي اين بيماران علاوه بر دوز داروها، زمان تجويز دارو هم اهميت خاصي دارد، يعني تاثيرگذاري داروها به نيمه عمر آن دارو در خون وابسته است، اگر اين دامنه زماني درنظر گرفته نشود، اثرگذاري دارو از بين خواهدرفت و بيمار در اثر محروميت از دارو در معرض خطر قرارمي‌گيرد. در برخي موارد، داروهاي جايگزين داريم که طولاني‌اثر و آهسته‌رهش هستند و مي‌توانيم آنها را تجويز کنيم. البته فقدان اين داروهاي جايگزين در انواع خاصي از بيماري‌ها باعث مي‌شود براي حفظ سلامت بيمار، از او بخواهيم از روزه‌داري اجتناب کند.

گروه دومي که در مورد روزه نگرفتن آنها تاکيد داريم، بيماران مبتلا به تشنج هستند. شايد در مواردي که تشنج بيمار کاملا تحت کنترل است (وضعيت دارويي و نوارمغز مطلوب است)، با صلاحديد پزشک اجازه روزه‌داري داده‌شود اما در کساني که تشنج غيرقابل کنترل دارند يا بيم آن مي‌رود که به دليل روزه‌داري و برهم خوردن تعادل داروها بيمار دچار تشنج شود، روزه‌داري مضر تشخيص داده مي‌شود چرا که خود گرسنگي ممکن است باعث بروز تشنج شود.

گروه سوم بيماراني هستند که به‌دليل ماهيت بيماري‌شان يا اقدام‌هاي درماني دچار ضعف مفرط عمومي مي‌شوند و اين ضعف با روزه بدتر و علايم اوليه بيماري شعله‌ورتر خواهدشد. مثلا بيماراني که به دلايلي به درمان‌هاي جنبي مثل راديوتراپي و شيمي‌درماني نياز دارند، بايد وضعيت تغذيه‌اي صحيحي داشته باشند. هرگونه اختلال تغذيه‌اي، ضعف عمومي آنها را تشديد و عدم مصرف غذا به صورت مکفي سيستم ايمني‌‌شان را تهديد مي‌کند و روند درمان را به تاخير مي‌اندازد، پس بايد از روزه گرفتن اجتناب کنند.

درمانگاه ديابت

آداب روزه ديابتي‌ها

دکتر عليرضا استقامتي /فوق‌تخصص بيماري‌هاي غدد و استاد غدد دانشگاه علوم پزشکي تهران

معتقدم عاقلانه‌ترين کار اين است که هرکسي که به‌دليل ابتلا به يک بيماري خاص مانند بيماري‌هاي قلبي-‌عروقي، کليوي يا ديابت تحت‌نظر پزشک متخصصي قرار دارد، حتما با پزشک خود در مورد روزه‌گرفتن و خطر‌هايي که ممکن است در کمين او باشد، مشورت کند. حتي اگر شرايط لازم را براي روزه‌داري داشته باشيد و خطري از نظر سلامت تهديدتان نکند، بايد داروهايتان را طبق برنامه‌ريزي جديد براي 2 وعده سحر و افطار تنظيم کنيد. درباره بيماران ديابتي چه از نوع وابسته به انسولين و چه غيروابسته به آن بايد متناسب با سن و شرايط خاص فرد تصميم گرفت.

• مبتلايان به ديابت: مهم‌ترين مساله‌اي که در روزه، آن هم در فصل گرم، فرد مبتلا به ديابت را تهديد مي‌کند، افت قندخون است. رمضان يک هديه از سوي خداست كه بهره‌مند شدن از برکات آن، فقط با امساک از نوشيدن و خوردن حاصل نمي‌شود. پرهيز از خوردن و آ‌شاميدن فقط يکي از آداب روزه‌داري اين ماه و تزکيه‌نفس و فيض بردن از ماه رمضان است. چرا ديگر موارد مانند نيکي و رسيدگي به نيازمندان و... را در نظر نمي‌گيريد؟ شما مي‌توانيد با رژيم غذايي مناسب و مصرف داروهايتان، سلامت خود را حفظ و تضمين کنيد و با شادابي، شکر نعمت را برآوريد و به امور خيريه در اين ماه برسيد.

• اگر مشكوك به ابتلا به ديابت‌ هستيد: اگر در معرض ديابتي شدن هستيد، يعني اختلال در تست قندخون ناشتا داشتيد و عوامل خطري چون زمينه خانوادگي، چاقي و وجود تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک در شما تشخيص داده شده بايد تحت نظارت پزشک، رژيم غذايي و فعاليت بدني مناسب قراربگيريد چون مستعد ديابت هستيد. 5/4 ميليون نفر از مردم تست قندخون ناشتاي غيرطبيعي دارند و مستعد ديابت هستند در حالي که اين خطر را نمي‌شناسند. از همين حالا بايد حواستان به مصرف مواد شيرين و چرب و زولبياوباميه و از اين دست غذاها که استفاده از آن متاسفانه در افطار سنتي ما به‌وفور شايع است، باشد.

• اگر انسولين تزريق مي‌كنيد: براي کساني که به تزريق انسولين نياز دارند، يا کساني که نوسانات قندخون آنها کنترل نشده است، روزه‌داري ممنوع است.

• آداب روزه در ديابتي‌ها: به هر حال، اگر قرار شد روزه ‌بگيريد، يادتان باشد محدوديت‌هايي داريد. از خوردن وعده‌هاي چرب و مواد شيرين بپرهيزيد و آن را کاهش دهيد. مواظب باشيد فشارخونتان بالا نرود. اختلالات چربي خون يا هرگونه تغييري را در کنار مشکل ديابت بايد به پزشکتان گزارش دهيد. قندخونتان را پيش از افطار (قندخون ناشتا) اندازه بگيريد و نتيجه را به‌طور جدي به منظور حفظ سلامت کليه‌هايتان يادداشت کنيد. اگر قندخون در بدن شما و ادرارتان بالا رود، بافت کليه آسيب مي‌بيند. اگر علايم قندخون مانند تعريق، گيجي و لرزش اندام‌ها، از دست دادن تمرکز و... را مشاهده کرديد سماجت و لجاجت نکنيد و سريع روزه?تان‌ را افطار کنيد.

 سلامت