تغذیه در نوروز

به طور معمول بعضی از روزها و ماه‌های سال به اقتضای شرایط خاص، تغییر عادات غذایی خاصی را به دنبال دارند، به عبارتی در این ایام مردم با فرهنگ و سنت خود عمل می‌كنند، برای مثال در ماه مبارك رمضان به اقتضای این ایام مبارك مصرف مواد قندی، زولبیا و بامیه افزایش پیدا می‌كند یا در عید نوروز مصرف شیرینی و آجیل بیشتر می‌شود.

۱) از نظر روان‌شناسی وقتی انسان از جایی به جایی دیگر تغییر مكان می‌دهد یا سفر می‌كند این تغییرمكان و تغییر آب و هوا باعث افزایش اشتها می‌شود، حتما تجربه كرده‌اید وقتی به مسافرت می‌روید، میل به غذا خوردن در شما چند برابر می‌شود و به اصطلاح اشتهایتان باز می‌شود.

۲) افزایش مواد غذایی متنوع و مواد قندی مانند شیرینی و آجیل.

۳) كاهش تحرك فعالیت‌های بدنی زیرا در خانه میزبان مثل منزل شخصی خودتان فعالیت بدنی ندارید و بیشتر به استراحت می‌پردازید. بنابراین سه عامل افزایش میل به غذا، وجود سفره‌ای رنگین و غذاهای چاق‌كننده و كاهش فعالیت‌های بدن باعث افزایش وزن و چاقی غیرمنتظره در عید نوروز خواهد شد. 

یكی از علل شكست رژیم درمانی مسافرت است، برای جلوگیری از چاقی و شكست درمان رعایت نكات زیر می‌تواند تا حدودی به شما كمك كند، چرا كه خیلی‌ها رژیم می‌گیرند اما نمی‌دانند هنگام مسافرت چگونه رژیم غذایی خود را حفظ كنند، پس:

۱) روزانه حداقل نیم ساعت و حداكثر یك ساعت پیاده‌روی داشته باشید.

۲ )از مصرف مواد غذایی چاق‌كننده مانند شیرینی و... تا حدودی خودداری كنید.

۳) در سر سفره مهمانی از غذاهایی مانند: سینه مرغ، سالاد و یك كفگیر برنج استفاده كنید، این روش باعث می‌شود اولا زیادروی وزنتان تاثیرگذار نباشد، ثانیا میزبان شما متوجه رژیم گرفتن شما نشود.

۴) اگر سالاد در اختیار ندارید، چند عدد گوجه‌، یك كاسه ماست و یك خیار، پیش از غذا میل كنید تا قسمتی از معده‌تان پر شود، با این كار از غذا خوردن بیشتر جلوگیری می‌كنید. 

میزان پروتئین دانه سویا، دو برابر نارگیل، سه برابر تخم‌مرغ و بیش از ده برابر شیر گاو است.

دكتر نسرین عاقل عضو هیئت علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز با ذكر این مطلب می‌گوید: سویا قرن‌هاست كه غذای مردم آسیا خصوصا چین بوده و چینی‌ها آن را همراه با برنج به عنوان غذای اصلی خود معرفی می‌كنند، البته سویا در ایران به نام لوبیا روغنی، شورا و دانه سویا معروف است و به جرات می‌توان گفت كه بهترین ماده غذایی موجود در دنیا است، وی افزود: از آن‌جا كه سویا از نظر مواد پروتئینی بسیار قوی است، در كشورهای فقیر از آن به عنوان جانشین گوشت استفاده می‌كنند. 

۱) مصرف شیرینی و آجیل را به حداقل برسانید و به هر مهمانی كه می‌روید به فكر مهمانی‌‌های بعدی باشید كه خواهید رفت، به هر حال در هر مهمانی به خاطر این‌كه میزبان ناراحت نشود، مقداری شیرینی مصرف كنید.

۲) قبل از غذا مقدار زیادی سالاد و میوه مصرف كنید تا حداقل مصرف انرژی غذایی كاهش پیدا كند.

۳) در بین غذاهای متنوعی كه روی سفره وجود دارد از غذاهایی كه كمتر روغن دارد یا كمتر چاق می‌كند، استفاده كنید. به یاد داشته باشید اگر در طول عید نوروز رژیم غذایی‌تان مناسب نباشد، حدود سه كیلو افزایش وزن پیدا می‌كنید.

۴) وقتی به شما شیرینی و موادخوراكی دیگر تعارف می‌شود، برای این‌كه میزبان ناراحت نشود، آن را قبول كنید و پس از مدتی بدون آن‌كه‌ میزبان متوجه شود، آن را سر جایش قرار دهید یا در جایی پنهان كنید. برای روزهای عادی هم می‌توانید این عمل را اجرا كنید. 

متخصصان علوم تغذیه می‌گویند: میوه پرتغال با حفظ و ثبات سلامت بدن از ابتلا و بروز سرماخوردگی پیشگیری می‌كند، همچنین پرتقال و دیگر مركبات از جمله گریب‌فروت، لیمو، نارنج به‌خاطر تركیبات و املاحی كه دارند، نیازهای بدن را برطرف كرده و در جذب مواد غذایی بدن مفید هستند.

گفتنی است، افرادی كه جهت درمان بیماری كمبود آهن و كم‌خونی از فرآورده‌های غذایی دارای آهن مصرف می‌كنند، می‌توانند با نوشیدن مقداری آب پرتقال به همراه غذای خود جذب آهن را در بدنشان افزایش دهند. از اینرو متخصصان تغذیه می‌گویند كه به همراه غذا، یك لیوان آب پرتقال بنوشید تا آهن غذا جذب بدنتان شود.

آب یك لیموی تازه را بگیرید و در یك لیوان از آب معمولی بریزید و در بین غذا یا پس از غذا میل بفرمایید، این داروی ساده و سهل‌الحصول درمان موثری برای سوءهاضمه است. سعی كنید در سالاد، سبزی‌ها و... به جای سركه صنعتی از آب لیمو استفاده كنید، خوردن آب لیمو باعث می‌شود كه هم غذا زود هضم شود و هم ذائقه از طعم و عطر آن لذت ببرد. برای هضم غذا باید ۱۵ دقیقه قبل از غذا آن را میل كنید، بدین ترتیب كه آب یك یا دو لیمو را گرفته، با آب نیم گرم و عسل مخلوط كنید و بنوشید.به یاد داشته باشید كه آب لیمو، بزاق را زیاد می‌كند، باید جرعه‌جرعه آن را نوشید، صبح ناشتا هر كسی این مخلوط را بخورد، تا ظهر احساس گرسنگی نمی‌كند. 

زرشك با تحریك خاصیت ضدعفونی‌كنندگی بدن، درمان مناسبی برای از بین بردن عفونت‌های گلو و ریه است. مصرف طبی زرشك به دوره مصر باستان می‌رسد، در این دوره، این گیاه پس از مخلوط شدن با تخم رازیانه برای درمان طاعون استفاده می‌شد. زرشك، درد مفصلی و روماتیسم را كاهش می‌دهد و به درمان عفونت‌های گلو، مجاری ادراری، دستگاه گوارش، ریه و عفونت‌ و اسهال كمك می‌كند.

رعایت نكات بهداشتی در عید

در نوروز... در سفرهای جاده‌ای سعی كنید كمتر از غذاهای رستوران‌های بین راهی استفاده كنید.

▪ پیش از صرف غذا، دست‌های خود را با آب و صابون شست و شو دهید.

▪ در نوروز... غذای مورد نیاز در طول سفر را پیش از حركت آماده كنید.

▪ همیشه مقداری آب آشامیدنی به همراه داشته باشید.

▪ از تنقلات كمتر استفاده كنید، چرا كه مصرف بی‌‌رویه تنقلات به ویژه در كودكان عاملی برای چاقی آنان است.

▪اگر از محصولات كنسروی استفاده می‌‌‌كنید، به تاریخ مصرف آن توجه كنید. 

مادران باردار با خوردن شكلات می‌توانند نوزادانی خندان داشته باشند. پژوهشگران در پژوهشی با مطالعه سیصد زن باردار كه شش ماه مرتب شكلات مصرف می‌كردند، دریافتند كه این نوزادان در مقایسه با مادران بارداری كه از ترس چاقی شكلات استفاده نمی‌كردند، كودكانی خندان، خوشبین و با نشاط به دنیا آوردند و شكلات در سلامت كودكان تاثیر مثبتی گذاشته است. شكلات به ویژه شكلات سیاه كه از دانه‌های كاكائو درست شده باشد ماده‌ای شیمیایی دارد كه مزاج را خوب می‌كند و این حالت به جنین نیز منتقل می‌شود. بنابراین مادران بارداری كه به افسردگی و تنش دچار هستند، بهتر است برای سلامت فرزندانشان شكلات بخورند.