نقش اجتماعی زاینده رود در اصفهان

ابراز خوشحالی مردم از باز شدن آب زاینده رود و همراهی پا به پای جریان آب در روزهایی که رهاسازی آب زاینده رود صورت می گیرد در چند سال اخیر به یک رسم و سنت در شهر اصفهان تبدیل شده است .

« آب به پل مارنان رسید »، « آب به پایه های سی و سه پل رسیده »، « آب وارد کانال های پل خواجو شد» ، اینها پیام های آشنایی است که این سالها در زمان جاری شدن زاینده رود بین مردم اصفهان زیاد رد و بدل می شود تا این خبر خوش را زودتر به هم برسانند و برای دیدن تولد دوباره زاینده رود به کنار رودخانه یا به قول مردم اصفهان « به لبی آب » بروند.

اگر به سایت های اینترنتی یا شبکه های مختلف اجتماعی نیز سرک بکشیم حجم گسترده ای از تصاویر گرفته شده از رودخانه زاینده رود را می بینیم که شادی و نشاط حرف اول را در این عکس ها و فیلم ها می زند، عکس های یادگاری کنار رودخانه و پل ها و فیلم های شادی و نشاط مردم.

در کنار همه اینها، شادی کشاورزان شرق اصفهان نیز در زمان بازگشایی زاینده رود مثال زدنی است زیرا به این ترتیب زمینه کشت پاییزه آنها فراهم می شود و اگر آب توانی داشته باشد لبان خشکیده تالاب گاوخونی را نیز تر می کند.

جریان آب در بستر رودخانه زاینده رود نقشی مهم در زنده کردن شهر دو میلیون نفری اصفهان و تقویت جاذبه های تاریخی به عنوان یکی از قطب های گردشگری ایران دارد بطوریکه معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری، نشاط و زیبایی شهر اصفهان را مدیون جاری بودن آب در زاینده رود دانسته و گفته است: اگر در زاینده رود آب جاری نباشد، ارزش مهم گردشگری اصفهان که ارزش اقتصادی نیز دارد از دست می رود.

اما به اعتقاد نگارنده، آنچه که نقش جریان داشتن زاینده رود را پر رنگ تر و حیاتی تر می کند، اهمیت و سهم آن در افزایش نشاط اجتماعی و روحیه بخشیدن به مردم شهری است که در سال های اخیر با مشکل های بیشماری از جمله آلودگی هوا، ترافیک سنگین خیابان ها و اضطراب ناشی از زندگی شهرنشینی مواجه می باشد.

به اعتقاد بسیاری از جمله آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد، امام جمعه اصفهان، مشاهده بستر خشک زاینده رود موجب ایجاد کسالت و رخوت در مردم شهر می شود و عده ای نیز خشک شدن زاینده رود را دلخراش و ناراحت کننده توصیف کرده اند.

در حالیکه عده ای از کارشناسان و پژوهشگران به پایین بودن سطح نشاط اجتماعی در بین مردم شهر اصفهان اشاره می کنند، موضوع سهم زاینده رود در نشاط اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار می شود به طوریکه لازم است از این ظرفیت به خوبی در جهت افزایش شور و نشاط در بین مردم استفاده شود.

برخی مسئولان و کارشناسان نیز در این زمینه پیشنهادهایی داده اند از جمله آنکه در کنار رودخانه ، فضاهای بیشتری برای تفریح و سرگرمی مردم فراهم و از فرصت جاری شدن آب در زاینده رود برای برگزاری جشنواره ها و گردهمایی های مردمی و آیین های سنتی استفاده شود.

همچنین برخی سنت های موجود در حاشیه زاینده رود مانند آواز خوانی زیر پل ها از جمله پل خواجو را می توان در این روزها ساماندهی و تقویت و حتی آن را به جاذبه گردشگری، محفلی برای گردهمایی مردم و تفریح سالم جوانان تبدیل کرد.

زاینده رود، سرزندگی و هویت تمدن ساز اصفهان بوده و هنر و شکوه این شهر را در خود جای داده است به همین دلیل مردم این شهر می خواهند و انتظار دارند آب همیشه در آن جاری باشد تا طراوت و شادابی اش روحیه بخش و امید بخش آنها باشد.